apropos
Kullanim apropos anahtar_kelime
Aciklama Komut kilavuz dosyalari (man pages) kendi iclerinde tanim
bilgileri icerirler. Bu komut bütün aciklama dosyalarininin
tanimlarini tarar ve sayet bu tanimlar ile “anahtar_kelime”
arasinda bir eslesme var ise eslesilen komutun adini ve
tanimlamasini cikti olarak verir.
arch
Acilim architecture
Kullanim arch
Aciklama Makine mimarisi hakkinda bilgi verir. “uname -m” komutu
ile ayni isleve sahiptir.
bzip2
Kullanim bzip2 [dosya]
Aciklama Dosyalarin sikistirilmasini saglar. Sikistirma icin Burrows-
Wheeler kodlamasini kullanir ve bu kodlama “gzip”
komutunun kullandigi Lempel-Ziv kodlamasindan daha
efektiftir. Dolayisi “bzip2” ile “gzip” e göre daha iyi
performans elde edilir.
bunzip2
Kullanim bunzip2 [dosya]
Aciklama Burrows-Wheeler kodlamasi ile sikistirilmis dosyalarin
acilmasini saglar.
cal
Acilim calendar
Kullanim cal [ay] [yil]
Aciklama Belirtilen ay ve yila ait takvim bilgisini cikti olarak verir.
Ay ve yil girdileri opsiyoneldir. Sayet belirtilmez iseler,
sistem saatine göre icinde bulunulan aya ait takvim bilgisi
gösterilir.
cat
Kullanim cat [dosya]
Aciklama Dosyalari ardarda siralayarak standart cikisa yazar.
Örnegin bir dosyanin icerigini ekrana yazdirabileceginiz
gibi, bunun yaninda ayri bir dosyaya ya da yaziciya cikti
olarak gönderebilirsiniz.
chfn
Acilim change finger
Kullanim chfn
Aciklama /etc/passwd dosyasinda tutulan kullanici ile ilgili bazi
bilgilerin degistirilmesini saglar. Bu bilgiler; kullanici tam
adi, oda numarasi, is tel. numarasi ve ev tel. numarasindan
olusur.
df
Kullanim df
Aciklama Diskin kullanim durumu ile ilgili rapor verir.
diff
Acilim difference
Kullanim diff [dosya_1] [dosya_2]
Aciklama “dosya_1” ve “dosya_2” yi satir satir karsilastirip farkli
satirlari belirler.
diff3
Acilim difference3
Kullanim diff [dosya_1] [dosya_2] [dosya_3]
Aciklama “dosya_1”, “dosya_2” ve “dosya_3” ü satir satir
karsilastirip farkli satirlari belirler.
du
Acilim disk usage
Kullanim du [dosya || klasör]
Aciklama Girdi olarak “dosya” verilirse sadece o dosyanin
büyüklügünü verir. Sayet girdi, “klasör” olursa rekürsif
calisarak bütün alt dosyalar ve klasörlerin disk üzerinde
kapladigi alana dair özet rapor cikti olarak verilir.
expand
Kullanim expand [dosya]
Aciklama Verilen girdideki tab karakterlerini bosluk karakterine
cevirir.
fdformat
Kullanim fdformat aygit
Aciklama Düsük seviye floppy disk formatlama islevini görür.
free
Kullanim free
Aciklama Sistemdeki kullanilan ve bos olan bellek miktarini gösterir.
groups
Kullanim groups [kullanici]
Aciklama Verilen “kullanici”nin ait oldugu guruplari listeler. Sayet
bir kullanici belirtilmedi ise, o anda komutu calistiran aktif
kullanici girdi olarak alinir.
gzexe
Kullanim gzexe [-d] exe_dosya
Aciklama Calistirilabilir dosyalarin sikistirilamasi ya da sikistirilmis
calistirilabilir dosyalarin acilmasini saglayan bir komuttur.
gzip
Kullanim gzip [dosya]
Aciklama Dosyalarin sikistirilmasini saglar. Sikistirma icin Lempel-
Ziv kodlamasini kullanir.
gunzip
Kullanim gunzip [dosya]
Aciklama Lempel-Ziv kodlamasi ile sikistirilmis dosyalarin acilmasini
saglar.
id
Kullanim id [kullanici]
Aciklama “kullanici”nin kullanici ve gurup id lerini cikti olarak verir.
ispell
Kullanim ispell
Aciklama Ingilizce kelimelerin sintaktik kontrolünü yapar. Sayet
kelime yanlis girildi ise alternatif cözümleri sunar.
kill
Kullanim kill [sinyal] [islem_id]
Aciklama “islem_id” sinin belirttigi isleme belirtilen sinyali gönderir.
Gönderilebilecek sinyallerin listesi icin “kill -l” komutu
kullanilabilir. Yine “islem_id” sini ögrenmek icin “ps -aux”
komutu ya da “pidof” komutu kullanilabilir. Örnegin id si
200 olan bir islemi sonlandirmak icin “kill -9 200” komutu
kullanilmalidir.
killall
Kullanim killall [islem_adi]
Aciklama Islemleri adlarini kullanarak sonlandirmayi saglar.
ln
Acilim link
Kullanim ln [-s] hedef [link_adi]
Aciklama Hedef dosyaya bir baglanati kurar. Baglanti adi icin sayet
belirtildi ise “link_adi” parametresi kullanilir. Eger
belirtilmedi ise “hedef” in adi baglanti adi olarak kullanilir.
Iki türlü baglanti türü mümkündür: “symbolic” ve “hard”.
“Symbolic” baglantida hedef dosyaya isaret eden bir
referans yeni dosya olusturulur ve hedef dosyaya
ulasilmak istendiginde bu referans dosya üzerinden hedef
dosya belirlenir. Fakat silme islemi esnasinda ise hedef
dosya yerine referans dosya silinir. “Hard” baglantida ise
hedef ve referans dosya ayni inode numarasina sahiptirler,
bir baska degisle ayni dosyalardir. Örnegin referans dosya
yi sildiginizde hedef dosyada silinecektir.
logname
Kullanim logname
Aciklama Sisteme giris yaptiginiz kullanici adini verir.
lpr
Kullanim lpr [-P hedef] [dosya]
Aciklama Belirtilen hedefteki yaziciya “dosya” yi cikti alinmak üzere
gönderir.
lprm
Kullanim lprm [-] [hedef_yazici] [görev_id]
Aciklama Sayet “-” parametresi ile birlikte kullanildi ise “hedef_
yazici” daki bütün görevleri iptal eder. Spesifik bir görev
icin ise “görev_id” belirlenebilir.
lpq
Kullanim lprq [-P hedef_yazici]
Aciklama Belirtilen “hedef_yazici” daki yazdirilacak dökümanlarin
sirali listesini verir.
man
Kullanim man dosya
Aciklama Sistem komutlari ve fonkisyonlari ile ilgili kilavuz sayfalara
bu komut sayesinde ulasabilirsiniz. “dosya” parametresi
bir programa, uygulamaya ya da fonksiyona karsilik
gelmelidir.
manpath
Kullanim manpath
Aciklama “man” komutu ile ulastiginiz kilavuz sayfalarinin sistemde
bulundugu yolu belirler.
mount
Kullanim mount [-t tip] [aygit] [klasör]
Aciklama Belirtilen “aygit” daki dosya sistemi “klasör”
parametresinin isaret ettigi yere baglanir. Örnegin floppy
diskinize erismek istiyorsaniz onu sisteme “mount” komutu
ile baglamaniz gerekmektedir. Bu islem su sekilde
yapilabilir: “mount /dev/fd0 /floppy”.
mtools
Kullanim mtools
Aciklama Unix sistemlerin MS-Dos dosya sistemindeki dosyalar
üzerinde calisabilmesini saglamak icin tanimlanmis olan
komutlarin listesi mtools komutu ile listelenir. Bu
komutlarla bir nevi MS-Dos emülatörü olusturulmustur.
Belli MS-Dos komutlarinin birebir Unix eslenigi vardir.
Örnegin MS-Dos daki “dir” komutunun karsiligi mtools
listesinde “mdir” komutudur. Bu komutlar zincirinin ana
hedefi floppy disk üzerinde islemler yapmaktir. Sayet /etc/
mtools.conf ayar dosyaniz gerekli ayarlamalari iceriyorsa,
bu komutlari calistirmak icin diski “mount” etmenize
gerek yoktur.
pidof
Acilim process id of
Kullanim pidof program
Aciklama Sayet belirtilen “program” sisemde aktif ise bu programin
islem_id si cikti olarak verilir.
printenv
Acilim print environment
Kullanim printenv [cevre_degiskeni]
Aciklama Belirtilen “cevre_degiskeni” nin degerini verir. Sayet
“cevre_degiskeni” belirtilmez ise bütün
“cevre_degiskenleri” nin degerleri listelenir.
ps
Kullanim ps
Aciklama Sistemde aktif olan islemlerle ilgili bilgi verir.
quota
Kullanim quota
Aciklama Kullanicilarin disk kullanim ve limitleri hakkind bilgi verir.
rev
Acilim reverse
Kullanim rev [dosya]
Aciklama “dosya” daki her satiri tarar ve her satirdaki karakterleri
tersten siralayarak standar ciktiya yazar.
sleep
Kullanim sleep süre [süre_tipi]
Aciklama Süre ile belirlenen zaman boyunca islem yapmadan
beklenmesini saglar. Süre sonunda otomatikmen sonlanir.
“süre_tipi” degiskeni “s”, “m”, “h”, “d” degiskenlerinden
biri olabiir ve sirasiyla saniye, dakika, saat ve gün e
karsilik gelmektedir.
sort
Kullanim sort [dosya]
Aciklama “dosya” daki satirlari alfabetik siraya dizerek standart
ciktiya yazar.
split
Kullanim split [ayirma_türü] dosya [yenidosya_önadi]
Aciklama “dosya” yi “ayirma_türü”nde belirtilen özelliklere göre
farkli dosyalara ayirir. Yeni olusturulan dosyalara ön ad
tanimlanmadi ise default olarak “xx” atanir. “ayirma_türü”
olarak byte sayisi, satir sayisi, karakter sayisi girilebilir.
stty
Kullanim stty
Aciklama Terminal özelliklerini degistirmeyi ve listelemeyi saglar.
su
Acilim switch user
Kullanim su [kullanici]
Aciklama Gecici bir süre o anki aktif kullancidan belirtilen
“kullanici” ya gecisi saglar. Kullanimina örnek olarak;
normalde sisteme root olarak girmek tavsiye edilmez.
Bunun yerine normal bir kullanici adiyla sisteme giris
yapip, root izni gerektiren bir islem yapmak istendiginde
“su root” komutu ile gecici root hakkina sahip olma tercih
edilir. Sayet “kullanici” belirtilmez ise, yani sadece “su”
komutu calistirilirsa bu “su root” ile ayni etkiye sahiptir.
sum
Kullanim sum [dosya]
Aciklama “dosya” nin 16-bitlik checksum ini ve kac blok tan
meydana geldigini hesaplar. Her bir blok 1024-byte a
karsilik gelmektedir.
tac
Kullanim tac [dosyalar]
Aciklama “cat” komutu ile ayni islevi görür. Tek fark “cat” isleme ilk
satirdan baslarken “tac” son satirdan baslar.
tar
Kullanim tar [arsiv] [arsivlenecek_dosya]
Aciklama Dosyalarin birarada paketlemesini yapip arsiv olusturmayi
ve var olan bir arsivden dosyalarin geri alinmasini saglar.
Olusturulan arsivlerin uzantisi “.tar” seklindedir.
Genellikle olusturulan arsivler yer kazanmak amaci ile
sikistirip saklanmaktadir.
Örnekler:
1) dosya_1 ve dosya_2 dosyalarindan dosyaArsivi isminde
bir arsiv olusturmak icin:
2)Arsivden dosyalari geri almak icin:
touch
Kullanim touch [dosya]
Aciklama “dosya” nin erisim ve degistirilme zamanlarini o anki
zamana göre degistirmeyi saglar.
uname
Kullanim uname
Aciklama Sistem bilgilerini listeler. Bu bilgiler makine donanim tipi,
network hostadi, isletim sistemi ve islemci tipi ile ilgili
bilgilerdir.
Anasayfa 
Latest images 
Konu: Linux Komutlari 